“Jemi të kënaqur që dy vendet tona nënshkruan së fundmi një Memorandum Mirëkuptimi për të krijuar pozicione ndërlidhëse për diplomatët serbë brenda Departamentit të Shtetit të SHBA-së. Ky program unik jo vetëm që do të nxisë një kuptim më të mirë të synimeve dhe objektivave tona të politikës së jashtme përkatëse, por do të krijojë kanale të reja komunikimi dhe do të ndërtojë partneritete të qëndrueshme”.
Ku të çon kjo?
Serbia nuk është një vend aleat. Ajo nuk është anëtare e NATO-s apo një aleat i madh jo-NATO dhe ka një politikë të neutralitetit ushtarak.
Ajo nuk i është bashkuar sanksioneve perëndimore kundër Rusisë për agresionin e saj kundër Ukrainës. Në fakt, Beogradi është kryesisht jashtë përafrimit me politikat e jashtme të BE-së që ka premtuar se do t’i respektojë.
Por Departamenti i Shtetit ka vendosur se mund të “fitojë” mbi Beogradin. Ai po e bën këtë duke i ofruar gjëra të mira përpara. SHBA po mbështet nismën e Beogradit “Ballkani i Hapur”, i cili synon heqjen e barrierave kufitare midis Serbisë dhe popullatës serbe në vendet fqinje.
SHBA po ashtu po mbështet propozimin e Beogradit për të ndarë qeverisjen e popullatës me shumicë serbe të Kosovës nga autoriteti i Prishtinës përmes krijimit të një Asociacioni të Komunave me shumicë serbe.
Kjo do të krijojë një tjetër “Republika Srpska” de fakto. Republika Srpska e Bosnjës tani po përgatitet të refuzojë autoritetin e gjykatave të Sarajevës. Të njëjtën gjë mund ta presim edhe në Kosovë, nëse Asociacioni formohet me kompetencat ekzekutive që kërkon Beogradi.
Diplomaci e shëmtuar
Fatkeqësisht, ka diçka jo logjike rreth asaj që po bëjnë amerikanët. Uashingtoni thotë se po mbështet dialogun e sponsorizuar nga BE midis Beogradit dhe Prishtinës. Kjo synon “normalizimin” e marrëdhënieve të tyre. Të kesh oficerë të shërbimit të jashtëm serb në Departamentin e Shtetit ndërkohë që dialogu vazhdon, ngjall dyshime mëse të kuptueshme në Kosovë.
Oficerë të tillë ndërlidhës mësojnë shumë rreth funksioneve të brendshme të diplomacisë amerikane. Edhe nëse caktohen në role larg Byrosë Evropiane, sinjali që po dërgon Uashingtoni është i qartë: ne favorizojmë perspektivën e Serbisë në dialog. E vetmja mënyrë për ta bërë këtë lëvizje të këndshme, është që e njëjta gjë t’i ofrohet Kosovës.
Prirja e amerikanëve ndaj Beogradit është diplomaci e shëmtuar. Ajo favorizon partinë më pak miqësore ndërsa e vendos partinë më miqësore në një pozicion të parehatshëm.
Uashingtoni pret që favoret e tij ndaj Beogradit t’i kthehen në një të ardhme të pacaktuar, ndërsa kërkon që Prishtina të pajtohet me ‘Open Balkans’ dhe Asociacionin që tani. Nuk do të jetë e vështirë për Beogradin të pajtohet me “normalizimin” që përfshin vërtetimin e autoritetit të Serbisë mbi popullsinë serbe të Kosovës.
Pasi të bëhet kjo, Serbia do të presë analogun në Bosnje dhe Mal të Zi.
Ajo që Uashingtoni nuk po bën është të japë atë që dëshiron Kosova: njohjen nga Serbia dhe anëtarësimin në Kombet e Bashkuara. “Normalizimi” mund të nënkuptojë njohje ndërkombëtare për Asociacionin e Komunave me shumicë serbe, por jo për sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës. Është e vështirë të imagjinohet një rezultat më i keq se kaq, për Prishtinën!
