Kulturë\Letërsi

Mathieu Aref: Vallet e trashëguara nga pellazgët

(Shqip)
Vallja luftëtare te Matit (e praktikuar edhe me shpatë në Kosovë) që na vjen nga thellësitë e lashtësisë të kohrave të larta kur Pellazgët jetonin nëpër Shpellat që shënojnë, ende sot, shumë rajone të Evropës. Dhe pas “shkrirjes së akullit” rreth 10.000 vjet para erës sonë ata krijuan qytetërimin e tyre prestigjioz : gjuha shqipe na e zbulon qartësisht origjinën e tyre stërgjyshore shumë të lashtë (45.000 vjeçare) : banorët apo populli i “Shpellave” = Shpell-azg ! Ky emër është i përbërë nga një rrënjë “shpellë” dhe një prapashtesë “azg” (prapashtesë përcaktore për të caktuar “kombin, popullin”) që vetëm Armenët (me origjinë pellazgo-frigjiane) e kanë ruajtur (me kuptimin “komb, popull”) = “populli i shpellave”. Gjuha shqipe e ka humbur këtë prapashtesë me kallimin e kohës. Pushtuesit grekë gjatë pushtimit të tyre morën të njëjtin “etnonim” i përdorur nga Pellazgët për t’u emërtuar, por, Helenët, me kalimin e kohës ata përfunduan duke tërhequr fonemën “Sh” dhe duke mbajtur pjesën tjetër të paprekur, d.m.th, gjë që i afrohet fonetikës origjinale. “Pelasg-oi” (Πελασγ-οί ) pastaj gjithë autorët antikë përsëritën përdorimin të të njëjtin etnonim.
Por kjo valle e lashtë ka pësuar disa variente dhe është praktikuar me një farë frekuencë gjatë kohës së mbretit molos “Burri” / Pirro II të Epirit (-313-272 p.e.s.). Në të vërtetë pas çdo beteje ushtarët e tij vinin për të kërcyer para tij të njëjtën valle si paraardhësit e tyre …me shpatën e tundur në ajër dhe kjo ka vazhduar që nga agimi i kohrave deri në ditët tona. Mbreti molos “Burri” është në zanafillin e krijimit të emrit “Shqiptar” = “bir i shqiponjës” ! këto e kam shënuar dhe shpjeguar “përse” në librat e mi.
(Français)
Danse guerrière de Mat (pratiquée également au Kosovo) qui nous vient des profondeurs de l’Antiquité lointaine des Pélasges du temps où les hommes habitèrent dans les Grottes qui jalonnent, aujourd’hui encore, plusieurs régions de l’Europe. Puis, après la fonte des glaces vers 10.000 avant notre ère, ils ont créé leur prestigieuse civilisation : La langue albanaise nous dévoile clairement leur origine ancestrale : Hommes des grottes = Shpellazg ! Ce nom est composé d’une racine “grotte” et d’un suffixe “azg” (suffixe déterminatif pour désigner la nation, le peuple
) que seul les arméniens (d’origine pelasgo-phrygienne) ont conservé et que, avec le temps, la langue albanaise a perdu ! Les envahisseurs Hellènes lors de leur conquête ont repris le même “ethnonyme” qu’utilisaient les Pélasges pour désigner leur peuple (une ancienne reminescence du passé restée ancrée dans leur mémoire) mais avec le temps ils ont fini par escamoter le phonème “Sh” mais en conservant intact le reste soit “Pelasg-oi” (Πελασγ-οί ) puis tous les auteurs antiques ont répété l’usage du même ethnonyme.
Mais cette danse ancienne a subi plusieurs variantes et a été pratiquée avec une certaine fréquence à l’époque du roi molosse “Burri/Pyrrhus II d’Epire (-313-272 avant JC). En effet après chaque bataille ses soldats venaient danser devant lui la même danse que leurs ancêtres… avec leurs épées agitées en l’air et cela a continué depuis la nuit des temps jusqu’à nos jours. Le roi molosse « Burri » est à l’origine de la création du nom albanais “ Shqiptar”= fils de l’aigle ! Cela je l’ai déjà noté et expliqué “pourquoi” dans mes livres.