Andrew A. Michta*
Fjalimi i fundit i Presidentit të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, në Zyrën Ovale shënoi një moment kyç në thellimin e konkurrencës midis Amerikës dhe aleatëve të saj nga njëra anë; dhe boshtit të diktaturave që bashkohen rreth Rusisë, Kinës, Iranit dhe Koresë së Veriut nga ana tjetër.
Fjalimi në mënyrë efektive shkriu luftën në Ukrainë dhe luftën më të gjerë në Lindjen e Mesme në dy teatro të të njëjtit konflikt. Dhe nëse edhe Hezbollahu sulmon tani, ai do t’i paraqesë SHBA-së dhe aleatëve të saj një teatër të zgjeruar ndjeshëm, duke e vënë sërish theksin te burimet ushtarake.
Në të njëjtën kohë, Tajvani duhet edhe më shumë gjasa të shfaqet si një sferë e tretë konflikti në vitet e ardhshme ose ndoshta edhe më shpejt. Dhe Pekini ka rritur ushtrinë e tij në shkallë. Marina e Ushtrisë Çlirimtare Popullore është tashmë numerikisht më e madhe se Marina e SHBA, ndërsa forcat e saj tokësore dhe forcat bërthamore po rriten me shpejtësi.
Ndërkohë, pavarësisht se sa zgjat lufta në Ukrainë, Rusia është e zënë me zgjerimin e prodhimit të armëve duke përfshirë rikuperimin e pajisjeve të dëmtuara nga fusha e betejës ndërkohë që drejton një sistem prodhimi të luftës në vend. Moska ka treguar se e kupton masën; dhe pas një viti e gjysmë, ushtria ruse tashmë është në gjendje të luftojë dhe të mobilizohet në të njëjtën kohë, me synimin për të zgjeruar radhët e saj në 1.5 milion.
Për ta thënë thjesht, kundërshtarët e Amerikës po përgatiten për luftë. E megjithatë, në Uashington, debatet e sigurisë kombëtare rrallë nisin me të pranuarit e faktit se Kina dhe Rusia po ndërtojnë ushtritë e tyre jo për të penguar, por për të sulmuar. Kjo tani duhet të jetë pika fillestare e çdo diskutimi mbi shpenzimet e mbrojtjes të SHBA-së dhe aleatëve.
Shpenzimet masive për armë, municione dhe jetë njerëzore në Ukrainë duhet të jenë një zile zgjimi. Dhe SHBA-ja duhet të fillojë të pyesë nëse modeli i saj i forcës tërësisht vullnetare është në nivelin e detyrës për të gjeneruar aftësitë ushtarake që i nevojiten, veçanërisht kur bëhet fjalë për rezerva të trajnuara.
Por ky nuk është vetëm problemi i SHBA-së – modeli i forcës profesionale gjithë-vullnetare është bërë dominues në të gjithë Perëndimin. Dhe duke pasur parasysh realitetet e reja me të cilat po përballemi në Evropë dhe Azi, është koha për ta menduar edhe njëherë. Duhet të pranojmë se numri aktual i njerëzve me uniformë thjesht nuk është në nivelin e duhur. Ushtritë, marinat dhe forcat ajrore të Perëndimit janë thjesht shumë të vogla për t’iu përgjigjur si në Atlantik ashtu edhe në Paqësor, dy skenave të ndërlidhura që do të përcaktojnë rezultatin e çdo konflikti të ardhshëm global.
Zgjidhja këtu nuk është të “orientohesh drejt Azisë”, është të rindërtosh forcat perëndimore me tepricat e nevojshme në rezerva. Në thelb, në këtë botë gjithnjë e më të paqëndrueshme, është e domosdoshme që SHBA të rrisë shpenzimet e mbrojtjes dhe të rishikojë atë se për çfarë i shpenzon paratë dhe si i gjeneron forcat e saj.
Si Kina, ashtu edhe Rusia, dhe tani gjithnjë e më shumë Irani, kanë ndryshuar nocionin se konkurrenca paqësore do të shfaqet në një kuadër ekonomik të globalizuar dhe Uashingtoni duhet të zgjohet me këtë realitet. Parandalimi në Evropë dhe Azi kërkon stacionim të përhershëm, jo praninë me rotacion që ka qenë një masë ndaluese për të shmangur zgjedhjet e vështira. Nëse NATO do të mbijetojë si një aleancë e qëndrueshme, parandalimi dhe mbrojtja kolektive territoriale në Evropë duhet të jenë fokusi i ri.
Për më tepër, në Azi, garancitë dypalëshe të sigurisë dhe përpjekjet rajonale për të stabilizuar zonën duhet të mbështeten nga stacionimi i SHBA-ve dhe aleatëve. Ndërsa hyjmë në një periudhë të paqëndrueshmërisë së tejzgjatur sistematike, të parandalosh që këto dy ekuilibra rajonalë të shpërbëhen në një luftë gjithëpërfshirëse e fuqive të mëdha do të jetë ndryshimi midis paqes dhe konfliktit më të gjerë, i cili mund të shndërrohet në një zjarr global.
Për këtë, Amerika duhet të rishikojë se si i shton forcat e saj të armatosura dhe armët. Një rast konkret: Vitin e kaluar, Ushtria e SHBA-së pati 25 për qind mungesë në rekrutim dhe këtë vit, regjistrimet e humbën objektivin përsëri. Marina gjithashtu dështoi në përmbushjen e qëllimeve të saj të rekrutimit dhe menaxhimi i anijeve amerikane po bëhet gjithnjë e më shumë sfidë.
Kështu, SHBA-ja duhet të zhvendoset përtej deklaratave të saj aktuale reaktive për “mbrojtjen e rendit të bazuar në rregulla” dhe t’i përcjellë publikut atë që është në të vërtetë në rrezik. Ajo duhet të ndalojë së foluri për “konkurrencën e fuqive të mëdha” dhe në vend të kësaj të ngrejë pyetjen se si do të ishte të fitosh këtë konflikt midis demokracive dhe diktaturave; si do të dukej një hartë gjeostrategjike që favorizon interesat e saj dhe interesat e demokracive të tjera.
SHBA-ja duhet gjithashtu të vendosë se cilat qendra gjeopolitike janë kritike për sigurinë e tyre kombëtare dhe prosperitetin e vazhdueshëm të qytetarëve të saj. Ajo duhet të rikthejë prioritetet e sigurisë kombëtare në vendimmarrjen e politikave ekonomike, duke rimësuar atë që gjeneratat e mëparshme e dinin dhe ne duket se e kemi harruar gjatë 30 viteve të fundit që nuk mund të varemi nga kundërshtari i tyre për gjërat thelbësore të nevojshme për të mbështetur shoqërinë, dhe më pas të presim të triumfojmë nëse kundërshtari zgjedh të shkojë në luftë. Ripërtëritja e zinxhirëve kritikë të furnizimit dhe krijimi i tepricave në sistemin tonë të furnizimit përmes “mbrojtjes së miqve” nuk është më një çështje debati të përsëritur mbi globalizimin. Është një prioritet jetik i sigurisë kombëtare si për SHBA-në, ashtu edhe për aleatët e saj.
Nëse SHBA-ja detyrohet të hyjë në një luftë, nuk do të ketë kohë për të kompensuar mangësitë ose për të grumbulluar armë dhe municione. Mësimet që duhet të nxirren nga rasti i Ukrainës, dhe tani nga Izraeli, janë se SHBA-të dhe aleatët e saj duhet të rishqyrtojnë se si janë ndërtuar ushtritë e tyre, në mënyrë që të ketë një rrugë përpara për të nxjerrë një forcë të madhe me masën e nevojshme, nëse e kërkon një emergjencë kombëtare. Ne na duhet një mënyrë e re e të kuptuarit të urgjencës për kërcënimin me të cilin përballemi dhe duhet të veprojmë tani.
*Drejtor i Iniciativës së Strategjisë Scowcroft në Këshillin Atlantik të Shteteve të Bashkuara. Përktheu Respublica
