Dilaver Goxhaj: SPASTRIMET ETNIKE NDODHIN MË SË PARI ME ZËVENDËSIMIN E GJUHËS AMËTARE

Gjuha shqipe është identiteti ynë kombëtar, e sanksionuar kjo përfundimisht në Kongresin e Manastiritr, më 1908. Ndërsa me shpalljen e Pavarësisë Kombëtare më 1912, identiteti ynë kombëtar dhe nënshtetësia u gërshetuan me njera-tjetrën. Prej atëhere ka zënë fill centralizimi gjuhësor-politik dhe vazhdon edhe sot, ku gjuha shqipe është gjuha zyrtare e shtetit shqiptar si në politkë, në kulturë, në arsim, në ushtri, në ekonomi etj., duke u bërë ajo njëkohësisht edhe simbol i bashkimit kombëtar, i cili është në proces.

Por në këto dy dekadat e fillim-shekullit XXI po na shfaqet një dukuri e re, si kurrë ndonjëherë, duke u zevendësuar gjuha jonë e bukur shqipe me gjuhë të tjera të huaja. Ky zevendësim i gjuhës shqipe me gjuhë të huaj po bëhet çdo ditë e më shumë nga vetë ne shqiptarët. Këtë e konstatojmë si në tabelat e rrugëve dhe qëndrave të banimit në zonat minoritare, por veçanërish pothuajse tek të gjitha entet e vogla e të mëdha tregëtare, në të gjithë qytetet e Shqipërisë, ashtu si pa u ndjerë, në formën e një fushate të fshehtë e të mirëdrejtuar (!), madje edhe si gjuhë e dytë në disa institucione a aktivitete shtetërore.

Vërtet që nuk dihet se çfarë do të jetë kjo fushatë e lejuar heshturazi nga pushteti qëndror (Qeveria) si dhe ai lokal, por edhe nga gardiani i Gjuhës Shqipe, (Akademia e Shkencave bashkë me Instituti n e Gjuhës Shqipe), ndërkohë që në shekuj, edhe kur kemi qenë të pushtuar, kjo lloj dukurie nuk ka ekzistuar në këtë masë, duke u mbajtur gjuha shqipe e pastër, e detyrueshme dhe e domosdoshme kudo, përfshi edhe në çdo fjali të gazetave.

Cilido shqiptar që nuk di gjuhë të huaja, kur e sheh këtë ndryshim pothuajse rrënjësor e kaq të menjëhershëm nëpër të gjitha entet tregëtare në çdo rrugë e rrugicë të qyteteve, përfshi edhe lavazhet e makinave e pikat e karburanteve, deri edhe te emërtimi i tualeteve, pyet veten: Mos jemi vallë të pushtuar? Ç’është ky spastrim i heshtur etnolinguistik nën mbikqyrjen e gjithë pushteteve në Shqipëri, pasi edhe regjistrimet e aktiviteteve private, madje në shumë raste edhe shtetërorë, bëhen po në gjuhë të huaj?

Duke qenë një zevendësim gjuhësor kaq i shpejtë e masiv, madje publikisht, gjë që ka marrë përmasa të mëdha edhe në emërat e të porsalindurve, gjithkush që e ndjen veten se është shqiptar po bindet se zëvendësimi i gjuhës shqipe me gjuhë të huaj njëherësh në të gjithë entet tregëtare e të shërbimeve private e shtetërore, natyrisht që fyhet ngaqë ky zevendësim gjuhësor po shndërrohet në një instrument mjaft i efekshëm për diskriminimin e gjuhës shqipe, rrjedhimisht edhe të kombit shqiptar. Mirëpo, ky zevendësim i gjuhës kombëtare shqipe nëpër reklamat dhe tabelat e enteve tregëtare e lokaleve të ndryshme, në emrat e fëmijëve të porsalindur, por edhe të mërgimtarëve të rritur, si dhe në emërtimet e rrugëve, është njëkohësisht edhe diskriminim shoqëror, politik e kulturor i shqiptarëve, i kombit shqiptar dhe i Republikës së Shqipërisë.

Dihet se, spastrimet etnike ndodhin më së pari në kokën e njerëzve. Dimë që në fushë të luftës me armë ekspozohen flamuj dhe uniforma, por nuk e dinim që edhe në demokraci të zevendësohet gjuha shqipe edhe pa u pushtuar me ushtri, duke u ekspozuar ky zevendësim i gjuhës sonë në televizionet tanë si për reklama e publicitete, po ashtu edhe në fjalorin e analistëve e politikanëve tanë të “ditur”, duke futur trajta të huaja gjuhësore për “pastërtimin” apo “pasurimin” e gjuhës sonë kombëtare shqipe.

Deri në shpalljen e Pavarësisë së Shqipërisë më 1912 shqiptarët ndiheshin të detyruar ndaj derës së sundimtarit, pasi sunduesit dhe argatët e tij flisnin një gjuhë tjetër nga ajo e popullit, por kultura gjuhësore në popull nuk ndryshoi në këtë farë feje si sot. Ndërsa sot nuk e dimë që Republika e Shqiperisë të jetë koloni apo protektorat i ndonjë shteti tjetër që të përdorim në këtë mënyrë të dukshme në objekte të ndryshme vullnetarisht gjuhë të huaja në vend të gjuhës shqipe. Sikundër theksuam më lart, sot, kjo epshmëri e zevendësimit të gjuhës shqipe me atë të huaj shfaqet edhe në vendosjen e emrave tek fëmijët e porsalindur!

Të mos e dinë vallë pushtetarët e të gjithë niveleve (Qeveria dhe Bashkitë) dhe drejtuesit e institucioneve shkencore të Republikës së Shqipërisë, se po ndodh ky zëvendësim masiv i gjuhës shqipe në vendet më të dukshme publike, në entet tregtare e kulturore si dhe në Gjendjet Civile ku regjistrohen të porsalindurit?! Nuk e dinë këto institucione se kjo dukuri përbën tradhti ndaj popullit (?), pasi pranohet zhdukja e personalitetit të popullit tonë dhe transformimin e tij në një masë amorfe. Nuk e dinë këto institucione shtetërore që gjuha është më shumë se një mjet komunikimi? Nuk e dinë këta politikanë, që kanë marrë përsipër përgjegjësinë për drejtimin e shtetit, se gjuha shqipe për popullin shqiptar është shprehje dhe simboli kryesor i kombit shqiptar, duke qenë edhe kombi më i vjetër në Evropë? Nuk e dinë këta pushtetarë e politikanë se qysh në Kongresin e Manastirit gjuhës shqipe iu dha legjimiteti demokratik si parim kryesor gjuhësor-kombtar? Gjuha kombëtare shqipe është gjuha e shtetit shqiptar, e cila duhet të jetë gjuha e vetme në të gjitha fushat e jetës, sikundër edhe thuhet në Nenin 14.1 të Kushtetutës së Republikës së Shqiperisë: “Gjuha zyrtare në Republikën e Shqipëris është shqipja”.