Më 23 janar, mësuam se një ish-agjent special i FBI-së, Charles McGonigal, u arrestua me akuza për marrjen e parave për t’u shërbyer interesave të huaja.
Një akuzë është se në vitin 2017 ai mori 225 mijë dollarë nga një personazh i panjohur, ndërsa ishte përgjegjës për kundërzbulimin në zyrën e FBI-së në Nju Jork. Një tjetër akuzë është se McGonigal mori para nga Oleg Deripaska, një oligark rus i sanksionuar, pas daljes në pension të McGonigal në 2018 nga FBI.
Deripaska, një manjat jashtëzakonisht i pasur i metaleve pranë Kremlinit, “industrialisti i preferuar i Putinit“, ishte një figurë në një operacion të ndikimit rus që McGonigal kishte hetuar në vitin 2016. Deripaska ka qenë nën sanksionet amerikane që nga viti 2018.
Deripaska është gjithashtu ish-punëdhënësi, dhe kreditori, i menaxherit të fushatës së Trump për vitin 2016, Paul Manafort.
Në vitin 2016, menaxheri i fushatës së Trump (Manafort) ishte një ish-punonjës i një oligarku rus (Deripaska) dhe i detyrohej para të njëjtit oligark rus. Edhe agjenti special i FBI-së (McGonigal) i cili u ngarkua me hetimin e lidhjeve ruse të fushatës së Trump-it më pas u punësua (sipas aktakuzës) për të njëjtin oligark rus (Deripaska).
Kjo është padyshim diçka shumë e keqe për Trumpin personalisht. Por është gjithashtu shumë e keqe për FBI-në e Nju Jorkut, për FBI-në në përgjithësi dhe për Shtetet e Bashkuara të Amerikës.
Le të rishikojmë operacionin e ndikimit rus në emër të Trump në vitin 2016, dhe reagimin çuditërisht të dobët amerikan:
Qëllimi i Moskës ishte të lëvizte mendjet dhe institucionet në mënyrë që Hillary Clinton të humbiste dhe Donald Trump të fitonte. Do na pëlqente të mendojmë se çdo agjent special i FBI-së do t’i rezistonte, do të kundërshtonte ose të paktën do të ishte imun ndaj një operacioni të tillë. Tani jemi të informuar me siguri se një aktor i besuar i FBI-së, i cili ishte përgjegjës për trajtimin e këtij lloj operacioni, ishte i korruptuar.
Dhe përsëri, çështja nuk është vetëm personi i caktuar. Nëse dikush aq i rëndësishëm sa McGonigal mund të merrte para nga të huajt ndërsa ishte në punë në FBI Nju Jork, dhe më pas të shkonte të punonte për një oligark rus të sanksionuar që po hetonte dikur, ajo që është në rrezik, në minimum, është kultura e punës në Zyrën e FBI-së në Nju Jork.
Për mua personalisht, arrestimi i McGonigal solli një kujtim shqetësues:
Në vitin 2016, McGonigal ishte në krye të kundërzbulimit kibernetik për FBI-në dhe u vu në krye të kundërzbulimit në zyrën e FBI-së në Nju Jork. Atë prill u zhbë historia e lidhjes mes fushatës së Trump dhe regjimit të Putinit, në bazë të burimeve të hapura ruse. Në atë kohë, pothuajse askush nuk donte ta merrte seriozisht këtë lidhje. Gazetarët amerikanë donin një burim amerikan, por njerëzit që kishin përjetuar operacione të ngjashme ruse ishin në Rusi, Ukrainë ose Estoni.
Shumë pak njerëz e morën seriozisht Trumpin; shumë pak njerëz e morën seriozisht Rusinë; shumë pak njerëz e morën seriozisht kibernetikën.
Vendi im ishte i papërgatitur? Jo vetëm! Ajo që po ndodhte ishte edhe më e keqe. Atë kohë dëgjova nga burime shumë të ngushta se diçka e çuditshme po ndodhte me zyrën e FBI-së në Nju Jork. Kjo nuk ishte sekret për ata që ishin afër saj. Dhe duke qenë se FBI New York ishte zyra që merrej me kundërzbulimin kibernetik, kjo ishte shqetësuese.
Për mua ishte veçanërisht e tillë, pasi atë që po ndodhte në 2016 e kisha vënë re në Evropën Lindore, që është fusha ime e ekspertizës. Midis 2010 dhe 2013, Rusia u përpoq të kontrollonte Ukrainën duke përdorur të njëjtat metoda që u shfaqën në vitin 2016 në operacionin e saj të ndikimit në Shtetet e Bashkuara: mediat sociale, paratë dhe një kandidat i besueshëm për kreun e shtetit.
Kur kjo dështoi, Rusia e sulmoi Ukrainën, nën mbulesën e disa operacioneve shumë të suksesshme të manipulimit të opinionit publik. Nëse zbuloni se nuk ju kujtohet fare pushtimi rus i Ukrainës në 2014, ka shumë të ngjarë të jeni të kapur në shkumën e propagandës ruse, të përhapur përmes internetit. Suksesi i asaj propagande e inkurajoi Rusinë të ndërhynte në Shtetet e Bashkuara, duke përdorur të njëjtat metoda dhe institucione.
Kjo është ajo për të cilën po punoja në vitin 2016 , kur një operacion i ngjashëm ishte duke u zhvilluar qartë në Shtetet e Bashkuara.
Për ata që e njihnin çfarë ndodhi në Ukrainë në 2014, ishte e qartë se Rusia po e mbështeste Trumpin në të njëjtën mënyrë që dikur kishte mbështetur presidentin ukrainas Viktor Janukoviç, me shpresën e kontrollit të butë.
Trump dhe Yanukovych ishin figura të ngjashme: nihiliste, fyese, që kërkonin pushtet për të fituar apo mbrojtur paratë. Kjo i bëri ata partnerë të etur për Putinin. Dhe ata kishin të njëjtin këshilltar kryesor: konsulentin politik amerikan Paul Manafort.
Kontrolli i butë rus i Trump nuk kërkonte domosdoshmërisht takime personale të pafundme mes dy drejtorëve. Thjesht kërkonte mirëkuptim të ndërsjellë, i cili u shfaq me bollëk gjatë presidencës së Trump.
Paul Manafort fillimisht punoi për oligarkun rus Deripaska si konsulent për t’i mësuar Kremlinit se si të ndikonte tek amerikanët. Më pas ai punoi për njeriun e Rusisë në Ukrainë, Yanukovych, duke e ndihmuar atë të zgjidhej. Më në fund Manafort punoi për Trump, në të njëjtin cilësi.
Ju mund të mbani mend lidhjet e Manafort me Rusinë që u zbuluan nga shtypi në vitin 2016. Ai, Jared Kushner dhe Donald Trump Jr. u takuan me rusët në qershor 2016 në Trump Tower.
Manafort-it iu desh të jepte dorëheqjen si menaxher i fushatës së Trump në gusht, pasi u bë publike, ai kishte marrë rreth 17 milionë dollarë në para ndërsa punonte për Yanukovych dhe nuk i kishte raportuar.
Në vitin 2016, kur ai ishte menaxheri i fushatës së Trump, Manafort i detyrohej Deripaskës miliona dollarë. Në fund të bashkëpunimit të tyre politik, ata kishin hyrë në një raport të turbullt, në fund të të cilit Deripaska po ndiqte Manafort në gjykatë. Manafort e pranoi borxhin ndaj Deripaskës, në kuptimin që ai e trajtoi punën e tij për Trump si një mënyrë për ta shlyer atë.
Si menaxher i fushatës së Trump dhe si debitor i Deripaskës, Manafort i shkroi Deripaskës “informacione private” mbi fushatën e Trump. Nëpërmjet një ndërmjetësi, Manafort u dërgoi rusëve të dhëna nga fushata e Trump, duke përfshirë të dhënat e anketimit të fushatës për amerikanët që do të ishin të dobishme për operacionet e ndikimit.
Manafort iu kërkua t’i komunikonte Trumpit një plan rus për ndarjen e Ukrainës. Manafort shpresonte ta paguante Deripaskën në një ‘monedhë të ndryshme’ nga paratë – me fjalët e vetë Manafort, “për t’u shëruar”.
Duke menduar ato që na ndodhën në 2016, duke mbajtur parasysh modelin e Rusisë për të kërkuar kontroll të butë, duke kujtuar atë që dimë tani, le të rishqyrtojmë tani se si FBI e trajtoi lidhjen Trump-Putin atë vit:
Pasi Trump u bë president, ai dhe disa republikanë të tjerë pretenduan se FBI kishte tejkaluar kopetencat. Tani që McGonigal është arrestuar, Trump ka pohuar se kjo e ndihmon disi çështjen e tij. Logjika e shëndoshë sugjeron të kundërtën.
Njeriu që supozohej të hetonte mbështetjen ruse të Trump-it më pas mori para nga një oligark rus i afërt me Putinin. Kjo nuk është aspak një rrjedhë ngjarjesh që mbështet versionin e Trump.
Anne Applebaum dikur e shtroi pyetjen në mënyrën e duhur: Pse FBI nuk i hetoi lidhjet e Trump me Putinin shumë më herët?
Në retrospektivë, duket se hetimi i FBI-së për fushatën e Trump dhe lidhjet e tij me Rusinë në 2016 ishte jo vetëm i vonuar, por çuditërisht i nënvlerësuar. I njohur si “Uragani ndër-zjarr”, ai e përcaktoi çështjen e ndikimit rus ngushtë, si një çështje kontakti personal midis zyrtarëve të fushatës së Trump dhe rusëve.
Ndërkohë, ndërsa ai hetim po vazhdonte, Rusia ishte në mes të një fushate të madhe në mediat sociale, e cila, sipas studiuesit kryesor të komunikimit presidencial, bëri të mundur që Trump të zgjidhet. Dhe kjo fushatë e ndikimit të madh nuk u hetua nga FBI, e lëre më të kundërshtohej.
Duket sikur zyra e FBI-së në Nju Jork, me dashje ose pa dashje, më tepër ka shtyrë në të njëjtin drejtim sesa i ka rezistuar operacionit të ndikimit pro-Trump të Rusisë. Siç pa dyshim të gjithë e mbajnë mend, Rusia ishte në gjendje të peshkonte email-et nga institucionet dhe njerëzit përreth Klintonit dhe i përdori disa prej tyre, jashtë kontekstit, për të krijuar narrativa të dëmshme imagjinare kundër saj. Njëkohësisht, kishte një shqetësim në lidhje me përdorimin e një serveri privat emailesh nga Clinton.
Në mendjen popullore, këto dy çështje u turbulluan së bashku. Padyshim me ndihmën e Trump. Trump u kërkoi rusëve të hynin në llogarinë e emailit të Klintonit, gjë që ata u përpoqën ta bënin menjëherë. Por asgjë në lidhje me emailet e Klintonit nuk u gjet me interes. FBI mbylli hetimin në korrik 2016, duke thënë se nuk kishte asnjë bazë për akuza penale kundër Clinton.
Por më pas, çuditërisht, drejtori i FBI-së, James Comey, njoftoi më 28 tetor 2016, vetëm dhjetë ditë para zgjedhjeve, se hetimi për emailet e Clinton-it ishte rihapur. Kjo krijoi një brouhaha të madhe që (siç treguan sondazhet) dëmtoi Clinton dhe ndihmoi Trump. Hetimi u mbyll përsëri pas vetëm tetë ditësh, më 6 nëntor, pa asnjë akuzë kundër Clinton. Por kjo ishte vetëm pak ditë para zgjedhjeve dhe dëmi u bë.
Me sa më kujtohet, në furinë e atyre dyzet e tetë orëve të fundit, askush nuk e vuri re njoftimin e dytë të Comey-t, mbylljen e hetimeve dhe pastrimin e Klintonit. Unë isha duke investiguar në atë kohë dhe njerëzit me të cilët fola ishin ende mjaft të emocionuar për emailet.
Pse FBI do të zbulonte publikisht një hetim për një çështje të nxehtë që përfshin një kandidat presidencial pikërisht përpara zgjedhjeve? Tani duket se Comey e bëri njoftimin publik për shkak të një presioni të paligjshëm nga agjentë specialë në zyrën e FBI-së në Nju Jork.
Trump e dinte se Rusia kishte punuar për ta bërë atë të zgjidhej, por ai mundi të mbrohej duke thënë se personalisht nuk kishte bashkëpunuar. Raporti “Mueller”, të cilin ende nuk besoj se shumë njerëz e kanë lexuar në të vërtetë, tregoi se kishte një fushatë shumëdimensionale të ndikimit rus në emër të Trump.
Administrata Trump u kundërpërgjigj duke pretenduar se nuk kishte asnjë provë që Trump personalisht kishte qenë në kontakt me Putinin. Kjo mbrojtje ishte sigurisht mashtruese; por ishte e disponueshme pjesërisht për shkak të fushës së ngushtë të hetimeve të FBI-së në 2016.
Për të qenë të saktë, FBI, së bashku me Sigurinë Kombëtare, hetuan edhe kibernetikën. Por kjo ishte pas zgjedhjeve kur nuk mund të bëhej më asnjë ndryshim; dhe në raportin hetimor, kibernetika u përcaktua ngushtë; u kufizua në phishing dhe shkelje të sistemeve. Këto janë të rëndësishme, por nuk ishin çështja kryesore. Ajo që mundësoi phishing-u dhe shkelja e sistemeve ishte çështja kryesore: një fushatë e mediave sociale që shfrytëzonte emocionet, përfshirë mizogjininë, për të mobilizuar dhe çmobilizuar votuesit.
Rusia përdori emailet e papërpunuara në operacione specifike në emër të Trump, për shembull duke e shpëtuar atë nga skandali i kasetave të Access Hollywood. Menjëherë pasi u zbulua se Trump ishte përfshirë në sulmin seksual, Rusia publikoi një skandal imagjinar që lidhi Clinton me abuzimin e fëmijëve. Kjo i lejoi ndjekësit e Trump të besonin se çfarëdo që të bënte ai, ajo ishte më e keqe; dhe skandali u shua.
Është e paimagjinueshme që McGonigal të mos ishte në dijeni të fushatës së ndikimit të Rusisë në 2016 në emër të Trump. Ai i njihte lojtarët; tani dyshohet se ka qenë i punësuar tek njëri prej tyre.
Fushata e ndikimit rus ishte një çështje për kundërzbulimin amerikan. Inteligjenca ka të bëjë me përpjekjen për të kuptuar. Kundërzbulimi ka të bëjë me përpjekjen për t’ka vështirësuar këtë armikut. Operacionet e kundërzbulimit synojnë ta bëjnë armikun jo vetëm të keqkuptojë situatën, por edhe të veprojë mbi bazën e keqkuptimeve, kundër interesave të veta.
Operacione të tilla, kanë qenë një specialitet rus (ose sovjetik) për më shumë se një shekull. Ato lidhen me termin e “provokimit”, ose “masave aktive” ose “maskirovka”. Është detyrë e kundërzbulimit të kuptojë masat aktive dhe t’i pengojë ato të funksionojnë.
2016-a ishte një operacion i tillë rus që Shtetet e Bashkuara nuk arritën ta ndalonin. Elementi kibernetik, përdorimi i mediave sociale, ishte fusha për të cilën McGonigal personalisht, ishte përgjegjës. Me eksperiencën dhe pozicionin e tij, ai kishte detyrën t’i ndërgjegjësonte të gjithë se çfarë po ndodhte.
Në 2016, McGonigal ishte shefi i seksionit të Seksionit të Koordinimit të Kundërzbulimit Kibernetik të FBI-së. Pikërisht atë tetor, ai u vu në krye të Divizionit të Kundërzbulimit të zyrës së FBI-së në Nju Jork. Dhe pikërisht atëherë, në tetor 2016, gjërat filluan të dilnin jashtë kontrollit. Ishin dy momente, në fund të fushatës presidenciale, që vendosën rezultatin pro Donald Trump.
E para ishte kur rusët e shpëtuan atë nga skandali. E dyta ishte njoftimi publik i drejtorit të FBI-së, James Comey, se ai po rihap hetimin e emaileve të Hillary Clinton. Arsyeja që Comey e bëri atë njoftim publik në atë kohë shumë të ndjeshme, dhjetë ditë para zgjedhjeve, nuk ishte se ai besonte se publiku duhej ta dinte, as se çështja kishte të ngjarë të kishte pasoja të mëdha.
Për llogari të tij, ai besonte se zyra e FBI-së në Nju Jork do ta zbulonte gjithsesi. Rudolph Giuliani me sa duket kishte qenë tashmë përfituesi i rrjedhjeve; pretendoi se e dinte paraprakisht atë që ai e quajti një “surprizë” që do të ndihmonte Donald Trump, përkatësisht njoftimin publik të Comey për hetimin me email.
Në atë kohë dukej sikur Comey ishte vënë në lëvizje nga njerëz në FBI në Nju Jork që donin që Trump të fitonte. Comey tani e ka konfirmuar këtë, megjithëse zgjedhja e tij e fjalëve mund të ishfe ndryshe.
Dhe unë pyesja veten, në atë kohë, nëse ata agjentë specialë në Nju Jork, po përdoreshin. Nuk ishte sekret në atë kohë se FBI e Nju Jorkut nuk e pëlqente Hillary Clinton-in. Për njerëzit që punojnë në Kundërzbulim, kjo është një gjë veçanërisht e gabuar për t’u bërë. Natyra e punës në kundërzbulim është se, nëse nuk je shumë i zoti, do ta gjesh veten në vorbullën e masës aktive të dikujt tjetër.
Dikush tjetër do të përfitojë nga dobësitë tuaja të njohura – mizogjinia juaj, ndoshta, ose urrejtja juaj ndaj një politikaneje specifike, ose besimi juaj plotësisht i pajustifikuar se një politikan mashkull është një mesia patriotik – dhe do t’ju bëjë të bëni diçka që ju duket si vendim juaji.
Tani që jemi informuar se një figurë qendrore në zyrën e FBI-së në Nju Jork ishte e gatshme të merrte para nga aktorët e huaj gjatë kohës që ishte në punë, këssj linjë analize i duhen bërë disa rishqyrtime: Objektivisht, FBI Nju Jork po vepronte në bashkëpunim me Rusinë.
Kur njerëzit veprojnë në interes të një fuqie të huaj, ndonjëherë është për pará, ndonjëherë sepse fuqia e huaj di diçka për ta, ndonjëherë është për ideale, dhe ndonjëherë është për asnjë motiv të vetëdijshëm — thua që po nën atë që mendon, pasi motivet e tua janë kuruar, manipuluar dhe drejtuar.
Të gjitha këto pjesë ndërthurren së bashku në një mënyrë ose në një tjetër. Zbulimi i freskët dhe tronditës i arrestimit të McGonigal është një shans për ne që të përpiqemi të shohim se si.
Dyshimet tona së shpejti do të rrethohen nga fakte të tjera të panjohura deri më tani, të cilat duhet të na bëjnë të shqyrtojmë problemin e integritetit të zgjedhjeve në një mënyrë të përgjithshme. Deri tani, provat rrethanore sugjerojnë se një nga agjentët kryesorë të FBI ishte i gatshëm të merrte para nga aktorët e huaj ndërsa ishte në detyrë.
Arrestimi i McGonigal kërkon një rishikim më të gjerë të shkallës së katastrofës së 2016-ës: Sa u kap FBI Nju Jork, me dashje dhe pa dashje, në një masë aktive ruse? Akuzat nuk janë vërtetuar. Nëse po, do të ishte paksa befasuese nëse dy veprat për të cilat akuzohet tani McGonigal do të ishin ngjarje të izoluara njëra nga tjetra.
Ekziston një rrezik i caktuar, duke i parë ato në këtë mënyrë, ose duke e lënë “të shkuarën” të kalojë me kaq. Një avokat amerikan që prezantoi çështjen tha se McGonigal “duhej ta dinte më mirë” (!) Kjo është ajo që themi kur një fëmije i dhemb barku pasi ka ngrënë shumë karamele në panairin e qarkut; vështirë se ai vetë i përgjigjet peshës së situatës.
Dështimi për të kuptuar kërcënimin rus në vitet 2010 është një prelud i dështimit për të kuptuar kërcënimin rus në vitet 2020, pra sot.
Sot amerikanët që mbështesin Rusinë në luftën e saj mizore në Ukrainë priren të jenë anëtarë të familjes Trump ose njerëz të lidhur ngushtë me Trump, si Giuliani. Njerëzit që ndihmuan Trump atëherë, marrin pjesë në fushatën kundër Ukrainës tani.
Sillni në mend kush ishte një nga arkitektët kryesorë të fushatës së Rusisë 2016 për të mbështetur Trumpin. Quhet Yevgeny Prigozhin.
Në vitin 2016, ai ishte drejtues i Agjencisë së Kërkimeve në Internet; ishin pikërisht njerëzit që ndihmuan përhapjen e historisë për Klintonin që e shpëtoi Trumpin nga skandali Access Hollywood. Pa Agjencinë e Kërkimeve në Internet që i mbulonte shpinën, Trump do ta kishte pasur shumë të vështirë në zgjedhjet e 2016-ës. Sot, gjatë luftës në Ukrainë, Prigozhin njihet si pronari i Wagner, që dërgon dhjetëra mijëra të burgosur rusë për të vrarë dhe për të vdekur.
Pra, implikimet e arrestimit të McGonigal shkojnë më tej. Zbërthimi i skemës do të kërkojë një angazhim për Shtetet e Bashkuara që shkon përtej besnikërisë partiake. Fatkeqësisht, disa figura kryesore politike po reagojnë në frymën e kundërt: duke kërkuar të lihet mënjanë e kaluara; duke destabilizuar kështu të ardhmen.
Menjëherë pas publikimit të historisë së McGonigal, kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve Kevin McCarthy përjashtoi Adam Schiff nga komiteti i zbulimit të Dhomës së Përfaqësuesve, në një ekspozim madhështor të indiferencës ndaj sigurisë kombëtare.
Schiff është jë veteran i atij komiteti, ka marrë kohë që imvestohet për të mësuar rreth Rusisë. Është groteske ta përjashtosh atë në këtë moment të veçantë, në mes të një lufte dhe në fillim të një skandali spiunazhi.
Lëvizja e fundit e McCarthy kundër Schiff gjithashtu të kujton vitin 2016, fatkeqësisht. Bëri të njëjtin gabim nënvlerësues si unë, Kryetari i Dhomës së Përfaqësuesve Kevin McCarthy, në atë kohë, kishte një mendim se diçka nuk shkonte me Trump dhe Rusinë. Ai e shprehu pikëpamjen e tij në qershor, kur tha se Donald Trump ishte republikani që kishte më shumë gjasa të merrte para nga Vladimir Putin.
Kjo tregonte një instinkt të shkëlqyer politik. Por McCarthy nuk e ndau dyshimin e tij me zgjedhësit dhe nuk bëri asgjë për ta ndjekur më tej. Ai e bëri këtë koment në një bisedë me anëtarët e tjerë republikanë të Dhomës, të cilët nuk ishin dakord me të dhe që me sa duket arritën në përfundimin se rreziku i një sikleti për partinë e tyre ishte më i rëndësishëm se siguria kombëtare amerikane.
Republikanët në Senat, fatkeqësisht, patën një pikëpamje të ngjashme. Ata e margjinalizuan qëllimisht një hetim të CIA-s që adresonte fushatën e ndikimit rus për Trump. Në shtator 2016, Mitch McConnell ia bëri të qartë administratës Obama se gjetjet e CIA-s do të trajtoheshin si politike nëse do të diskutoheshin në publik. Administrata Obama iu përkul këtij presioni.
Operacioni rus për të zgjedhur Trumpin në vitin 2016 ishte real. Ne jemi ende duke jetuar nën spektrin e 2016-ës dhe jemi më afër fillimit të procesit apo mësimeve prej tij, dhe jo në fund. Mohimi që ka ndodhur, ose duke vepruar sikur nuk ka ndodhur, i bën Shtetet e Bashkuara të prekshme ndaj operacioneve të ndikimit rus që janë ende në vazhdim, ndonjëherë të organizuara nga të njëjtët njerëz.
Është e lehtë të harrosh të shkuarën dhe njeriu dëshiron ta bëjë këtë. Por demokracia ka të bëjë me të mësuarit nga gabimet dhe ky arrestim e bën shumë të qartë se kemi ende shumë për të mësuar.
